Πράσινη θέρμανση με καύση βιομάζας

Ανοίγει ο δρόμος για την άρση μιας αναχρονιστικής διάταξης, που απαγόρευε να γίνεται χρήση στα δύο μεγάλα αστικά κέντρα σύγχρονων συστημάτων βιομάζας για την πράσινη θέρμανση των σπιτιών, τονίζει η Greenpeace μετά και τη σχετική απόφαση του ΥΠΕΚΑ.
Στο παρελθόν, πάντως, ίσχυε η απαγόρευση, διότι δεν υπήρχαν αυστηρές προδιαγραφές για την καύση βιομάζας, που απελευθέρωνε μεγάλες ποσότητες αιωρούμενων σωματιδίων. «Μέχρι το 1999 μπορούσε να το πει κανείς αυτό, αλλά από τότε μέχρι σήμερα άλλαξαν πολλά, καθώς έχουν θεσπιστεί αυστηρές κοινοτικές προδιαγραφές. Για την ιστορία του θέματος, σας αναφέρω ότι η υπουργική απόφαση 103/1993/Β-369 τέθηκε τότε σε εφαρμογή, προκειμένου να αντιμετωπιστεί η αυξανόμενη ατμοσφαιρική ρύπανση σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη», λέει ο Τάκης Γρηγορίου από το ελληνικό γραφείο της οργάνωσης. «Η απόφαση αυτή επέτρεπε μόνο τη χρήση υγρών και αεριοποιημένων καυσίμων για τη θέρμανση των κτιρίων σ' αυτές τις περιοχές. Η τεχνολογική πρόοδος όμως εδώ και αρκετά χρόνια έχει "επιτρέψει" στα σύγχρονα συστήματα βιομάζας με συσσωματώματα ξύλου (pellets - πεπιεσμένη ξυλώδης ύλη) να μειώσουν σε πολύ μεγάλο βαθμό τις εκπομπές μικροσωματιδίων. Ετσι, κατέστησαν και αναχρονιστική τη συγκεκριμένη διάταξη».
Η άρση της απαγόρευσης είναι ένα πολύ βασικό και απαραίτητο βήμα για να αλλάξουν τα δεδομένα στον ενεργοβόρο κτιριακό τομέα, που ευθύνεται για το 40% των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου που αφορούν τη χώρα μας, επισημαίνεται από την Greenpeace, η οποία καλεί την κυβέρνηση να δώσει και τα κατάλληλα οικονομικά κίνητρα στους πολίτες.

Κίνητρα

Η περιβαλλοντική οργάνωση επεξεργάστηκε και κατέθεσε στο ΥΠΕΚΑ (υπουργείο Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής) «πρόταση με φορολογικά κίνητρα, που επιδοτεί την αγορά πράσινων συστημάτων θέρμανσης και παράλληλα αυξάνει τα έσοδα του κράτους».
Η Ελλάδα, σύμφωνα με το εθνικό σχέδιο δράσης για τις ΑΠΕ που κατατέθηκε στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή, έχει δεσμευτεί για τη διείσδυση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας κατά 20% στην τελική κατανάλωση. Ακόμη, βάσει του άρθρου 10 του νόμου 3851/10, το αργότερο έως τις 31/12/2019 όλα τα νέα κτίρια θα πρέπει να καλύπτουν το σύνολο της πρωτογενούς ενεργειακής κατανάλωσής τους με συστήματα παροχής ενέργειας τα οποία να βασίζονται σε ΑΠΕ (περιλαμβανομένης της βιομάζας).
Στη δική μας μελέτη, αναφέρει η Greenpeace, προτείνουμε ένα τριετές πρόγραμμα ενίσχυσης συστημάτων ΑΠΕ θέρμανσης και ψύξης σε κτίρια, μέσω του οποίου θα γίνεται σταδιακή επιστροφή φόρου 15-30% επί της συνολικής δαπάνης, σε μια χρονική διάρκεια 5-20 ετών (κάτι παρόμοιο δηλαδή με το καθεστώς το οποίο ισχύει σήμερα για τις ΑΠΕ που παράγουν ηλεκτρική ενέργεια π.χ. φωτοβολταϊκά). Οι τεχνολογίες που προτείνεται να ενισχυθούν οικονομικά, ώστε οι πολίτες να αντικαταστήστουν τους καυστήρες πετρελαίου, είναι οι εξής:

- Λέβητες και σόμπες βιομάζας και ενεργειακά τζάκια.
- Γεωθερμικές αντλίες θερμότητας.
- Ηλιοθερμικά συστήματα για θέρμανση - ψύξη και ζεστό νερό χρήσης.

«Σε ό,τι αφορά την παραγωγική διαδικασία κατασκευής pellets, δεν χρησιμοποιούνται σήμερα κόλλες ή χημικά πρόσθετα, παρά μόνο υψηλή πίεση και ατμός. Οι διαστάσεις τους κυμαίνονται από 4-20 mm (διάμετρος) και 10 έως 80 mm (μήκος), αναλόγως με την τεχνολογία παραγωγής τους».
Σύμφωνα με στοιχεία από τον αρμόδιο φορέα, την ΕΛΛΑΒΙΟΜ, υπάρχουν πέντε εργοστάσια παραγωγής συσσωματωμάτων (pellets) στην Ελλάδα, με δυναμικό παραγωγής 60.000 τόνους/έτος. Επίσης υπάρχουν ακόμη τρία εργοστάσια υπό κατασκευή, το μεγαλύτερο εκ των οποίων έχει δυναμικό 70.000 τόνους/έτος.
Παρ' όλα αυτά όμως, οι Ελληνες παραγωγοί αναγκάζονται να εξάγουν κυρίως προς Ιταλία μεγάλο μέρος της παραγωγής τους, αφού έως τώρα στην Ελλάδα η χρήση pellets απαγορευόταν στο μεγαλύτερο μέρος του πληθυσμού (Αθήνα και Θεσσαλονίκη). Σύμφωνα με την ΕΛΛΑΒΙΟΜ, η εγχώρια αγορά βρίσκεται σε πτωτική πορεία, αφού μόλις 20.000 τόνοι/έτος εξάγονται, ενώ υπάρχει ιδιαίτερος ανταγωνισμός από το εξωτερικό.
Μια πολυκατοικία 30 διαμερισμάτων που θερμαίνεται από κεντρικό λέβητα που καίει pellets, εκλύει τα ίδια μικροσωματίδια με ένα απλό τζάκι, το οποίο θερμαίνει απλώς ένα δωμάτιο!
«Ενα άλλο σημαντικό ζήτημα» προσθέτει ο Τάκης Γρηγορίου «είναι η τοξικότητα των εκλυόμενων μικροσωματιδίων. Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι οι καυστήρες βιομάζας υποκαθιστούν ουσιαστικά παλιούς καυστήρες πετρελαίου.

Σωματίδια

»Και στις δύο περιπτώσεις παράγονται μικροσωματίδια. Εκείνο που διαφέρει είναι το μέγεθος και η τοξικότητα των μικροσωματιδίων. Ενώ στους καυστήρες πετρελαίου η συνήθης διάμετρος των παραγόμενων μικροσωματιδίων κυμαίνεται από 0,005 έως 0,05 μm, στην περίπτωση της βιομάζας η διάμετρος των παραγόμενων μικροσωματιδίων είναι συνήθως 0,05-10 μm. Οσο μικρότερα είναι τα μικροσωματίδια τόσο πιο εύκολα εισχωρούν στις κυψελίδες των πνευμόνων και άρα τόσο πιο επικίνδυνα είναι. Ερευνες καταδεικνύουν ότι, ενώ τα μικροσωματίδια πετρελαϊκής προέλευσης είναι τοξικά σε πολύ μικρές συγκεντρώσεις, τα μικροσωματίδια που παράγονται από την καύση βιομάζας γίνονται τοξικά σε πολύ μεγαλύτερες συγκεντρώσεις. Η χρήση σύγχρονων καυστήρων βιομάζας μπορεί να αποτρέψει την έκλυση μεγάλων συγκεντρώσεων και συνεπώς να μετριάσει τις τυχόν δυσμενείς επιπτώσεις στην υγεία». Μακάρι να αλλάξει και η οικονομική πραγματικότητα και να προχωρήσει η πράσινη θέρμανση και στην Ελλάδα.

ΠΗΓΗ: Ελευθεροτυπία