Δολοφονικοί ρύποι στην Αθήνα

Επικίνδυνη για τη δημόσια υγεία είναι η ατμόσφαιρα στις περισσότερες μεγάλες πόλεις της Ελλάδας, με πρωταθλήτρια, φυσικά, την Αθήνα, η οποία βρίσκεται στην τρίτη θέση με τις πιο βρόμικες πόλεις της Ευρώπης.
Οι βλαβερές ουσίες, οι οποίες υπάρχουν στον αέρα που αναπνέουμε και, κυρίως, τα «ύπουλα» μικροσωματίδια, μπορούν να προκαλέσουν άσθμα στα μικρά παιδιά, χρόνιες βρογχίτιδες και καρδιακά προβλήματα στους ανθρώπους άνω των 65 ετών.
Τα αιωρούμενα σωματίδια είναι στερεά ή υγρά σωματίδια, πολύ μικρού μεγέθους, τα οποία καταφέρνουν να παραμένουν στον αέρα ακόμη για εβδομάδες. Θεωρούνται ως τα πλέον επικίνδυνα για την ανθρώπινη υγεία, γιατί μπορούν να διεισδύσουν μέχρι το ανώτερο μέρος της αναπνευστικής οδού και των πνευμόνων.
Πρόσφατη έρευνα του ευρωπαϊκού προγράμματος Aphekom που μελέτησε της επιπτώσεις της ρύπανσης του αέρα για 39 εκατομμύρια πολίτες σε 25 ευρωπαϊκές πόλεις, κατέληξε στο συμπέρασμα ότι η επιβαρημένη με μικροσωματίδια ατμόσφαιρα μειώνει το προσδόκιμο ζωής.

Πρωταθλητής

Οι κάτοικοι του Βουκουρεστίου -το οποίο φιγουράρει πρώτο στη λίστα με 38,2 μικρογραμμάρια ανά κυβικό μέτρο (κ.μ.) ατμόσφαιρας- εκτιμάται ότι χάνουν δύο χρόνια από τη ζωή τους, ενώ, ανάλογα, για τους Αθηναίους το προσδόκιμο ζωής έχει μειωθεί σχεδόν κατά έναν χρόνο. Στην ελληνική πρωτεύουσα, η συγκέντρωση των μικροσωματιδίων φτάνει κατά μέσο όρο τα 29,4 μικρογραμμάρια ανά κυβικό μέτρο, ποσότητα σχεδόν τριπλάσια από τα 10 μικρογραμμάρια/κ.μ. που συνιστά ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας.
Ακόμη μεγαλύτερες είναι οι υπερβάσεις του ορίου που έχει θέσει η ευρωπαϊκή νομοθεσία, σύμφωνα με την οποία ο ετήσιος όρος των μικροσωματιδίων PM10 δεν θα πρέπει να υπερβαίνει τα 40 μικρογραμμάρια ανά κυβικό μέτρο. Στην Αθήνα, μέχρι τον Δεκέμβριο, τα αιωρούμενα σωματίδια υπερέβησαν κατά 138 φορές τα όρια που θέτει η Ευρωπαϊκή Ενωση.
«Το πρόβλημα δεν είναι μόνο στην Αθήνα, υπάρχει και στη Θεσσαλονίκη, την Πάτρα, το Ηράκλειο και τη Λάρισα. Οι βασικές πηγές της ρύπανσης του αέρα στα μεγάλα αστικά κέντρα είναι τα αυτοκίνητα (κυρίως όταν κινούνται με μικρή ταχύτητα), η έλλειψη πρασίνου, οι λέβητες των πολυκατοικιών, η σκόνη και η βιομηχανική δραστηριότητα», επισημαίνει ο Μιχάλης Πετράκης, διευθυντής του Ινστιτούτου Ερευνών Περιβάλλοντος του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών.
Το πιο ανησυχητικό για τους κατοίκους της Αττικής είναι ότι η εκτεταμένη ρύπανση, που άλλοτε περιοριζόταν στα όρια του πολύβουο κέντρου της πρωτεύουσας, έχει μεταφερθεί και σε φαινομενικά πιο «πράσινες» περιοχές, όπως είναι τα βόρεια προάστια και η ανατολική Αττική.

Το οξύμωρο του κέντρου

«Τα τελευταία 15 χρόνια, σοβαρά προβλήματα ατμοσφαιρικής ρύπανσης αντιμετωπίζουν οι Θρακομακεδόνες, η Κηφισιά, το Μαρούσι, το Καπανδρίτι και τα Μεσόγεια. Μάλιστα, σε αυτές τις περιοχές συναντάμε και ρύπους που δεν υπάρχουν πια στο κέντρο. Τέτοια περίπτωση είναι το όζον που δεν εμφανίζεται σε μεγάλες συγκεντρώσεις στο κέντρο της πρωτεύουσας, επειδή πλέον καταστρέφεται από άλλες βλαβερές ουσίες» εξηγεί ο Μ. Πετράκης. «Η κατάσταση στην Αθήνα και τη Θεσσαλονίκη θα χειροτερέψει εάν επιτραπεί η κυκλοφορία στα πετρελαιοκίνητα οχήματα ή αυξηθεί η νοθεία στα καύσιμα κίνησης».

Στα δέντρα «κρύβεται» η λύση του προβλήματος

Η λύση για τη μείωση της ατμοσφαιρικής ρύπανσης μέσα στις πόλεις βρίσκεται στα… δέντρα, τα οποία έχουν την ιδιότητα να συγκρατούν στα φύλλα τους τα βλαβερά μικροσωματίδια και να μην επιτρέπουν την εκ νέου απελευθέρωσή τους στον αέρα.
«Πρόσφατες έρευνες έδειξαν ότι η παρουσία των δέντρων σε μία πόλη μπορεί να μειώσει τη μέγιστη συγκέντρωση όζοντος κατά 8%, ενώ μελέτες που πραγματοποιήθηκαν στην Αγγλία πιστοποιούν ότι ο διπλασιασμός του ποσοστού των δένδρων γλίτωσε 140 ανθρώπους από τον θάνατο ετησίως», εξηγεί η Σταυρούλα Κατσογιάννη, γεωπόνος και αρχιτέκτων τοπίου. Ενα μέτριο δένδρο στην πόλη μπορεί να αιχμαλωτίσει περίπου 100 γραμμάρια σωματιδίων, ενώ ένα μεγάλο μέχρι και 1.400 γραμμάρια.
Εάν μπροστά σε ένα πενταώροφο κτίριο με όψη 100 μέτρων και επιφάνεια περίπου τρία στρέμματα τοποθετηθεί μία δεντροστοιχία με πρασιά θάμνων, δημιουργείται μία «πράσινη» επιφάνεια συγκράτησης των αιωρούμενων σωματιδίων, μεγαλύτερη από 200 στρέμματα. Αν αυτό γίνει σε μεγάλη κλίμακα, π.χ. σε όλο το μήκος ενός δρόμου, τότε το 50% των παραγόμενων αιωρούμενων σωματιδίων θα απορροφάται από το πράσινο.
«Είναι εγκληματικό να μη φυτεύονται δέντρα δίπλα από τα σχολεία, τα νοσοκομεία και τους αθλητικούς χώρους που γειτνιάζουν με μεγάλες οδικές αρτηρίες», επισημαίνει η Στ. Κατσογιάννη. Τη λύση των φυτεύσεων μέσα στα αστικά κέντρα έχουν υιοθετήσει αρκετές ευρωπαϊκές πόλεις, όπως για παράδειγμα η Βαρκελώνη, όπου εκατοντάδες δέντρα πλαισιώνουν τις κεντρικές λεωφόρους και τις νησίδες των δρόμων.
«Στόχος δεν είναι να φυτέψουμε δέντρα σε όλες τις άδειες τρύπες των πεζοδρομίων, αλλά να ανοίξουμε όσες τρύπες χρειάζεται για να ανατρέψουμε την υπάρχουσα κατάσταση» καταλήγει η Στ. Κατσογιάννη.

ΤΗΣ ΕΦΗΣ ΛΑΣΚΑ

ΠΗΓΗ: Real.gr